Το παραμύθι στην παράδοση. Όταν εμείς οι εκπαιδευτικοί μιλάμε για παιδική λογοτεχνία, εννοούμε τα κείμενα που συμβάλουν στην ψυχαγωγία των παιδιών, στην πνευματική καλλιέργεια, στη διαμόρφωση της ελεύθερης συνείδησης και στην ωρίμανση της προσωπικότητάς τους. Το παιδί μπορεί να ξεκινήσει τη γνωριμία με τη λογοτεχνία από μικρή ηλικία αρκεί να έρθει σε επαφή με το βιβλίο, ώστε να εξοικειωθεί με τη διαδικασία της ανάγνωσης. Η αγάπη για την ανάγνωση θα οδηγήσει το παιδί προοδευτικά να κατανοήσει και να αναπτύξει πληρέστερα τον γλωσσικό κώδικα, τη δημιουργική έκφραση, τη φαντασία και την κριτική σκέψη.

Σε περιπτώσεις όπου το παιδί δεν εξωτερικεύει τα συναισθήματά του ο ενήλικας είναι κοντά στο παιδί, έχει τη δυνατότητα να το προσεγγίσει με τη βοήθεια ενός βιβλίου και με αφετηρία την ιστορία που ξετυλίγεται να αναδείξει και να ξεδιαλύνει τελικά τις παιδικές του αγωνίες. Σημασία δεν έχει, βέβαια, μόνο το θέμα που πραγματεύεται ένα βιβλίο, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο αυτό παρουσιάζεται.

Αξιολογώντας παράλληλα αν το λεξιλόγιο της ιστορίας ανταποκρίνεται στην ηλικία του παιδιού, αν η ιστορία συνοδεύεται από ελκυστική εικονογράφηση, ικανή να διεγείρει την παιδική φαντασία, να συμπληρώσει τις πληροφορίες του κειμένου και κυρίως, να μεταφέρει νοερά το παιδί σε κόσμους φανταστικούς. Συχνά, ένα βιβλίο μπορεί να γίνει η αφορμή για να εκδηλώσει το παιδί ενδιαφέρον για νέα θέματα που αγνοούσε ή αδιαφορούσε και έτσι θα ανακαλύψει καινούργιες ενασχολήσεις.

Το παραμύθι στην παράδοση.

Τι είναι παιδικό βιβλίο, τι παιδική λογοτεχνία δεν ορίζεται ρητά αλλά καθορίζεται από το ρόλο των ενηλίκων που το γράφουν, το εκδίδουν και το προβάλλουν ως εκπαιδευτικό μέσο. Αυτό που απομένει για τα παιδιά είναι η τελική επιλογή εάν θα διαβαστεί, θα αγαπηθεί και θα καταξιωθεί στη συνείδησή τους διαχρονικά. Η πλοκή μιας ιστορίας και οι ήρωές της αποτελούν ένα σημαντικό στοιχείο. Πόσο όμως είναι σημαντική η συμβολή του παιδικού βιβλίου στην ωρίμανση και στην ανάπτυξη του παιδιού; 

Από τη στιγμή που το παιδί έχει την ικανότητα να αντιλαμβάνεται πράγματα, το ενθαρρύνουμε αρχικά να επιλέξει τα βιβλία που θα ικανοποιήσουν τις ανάγκες του για περιέργεια και ανακάλυψη. Έπειτα, διαβάζουμε ένα εικονογραφημένο βιβλίο ή τραγουδώντας νανουρίσματα του προσφέρουμε νοητικά ερεθίσματα ώστε να συνδέσει το διάβασμα με συναισθήματα χαράς, ευχαρίστησης και ασφάλειας. Άλλωστε τα παιδιά λειτουργούν με βιωματικό τρόπο. Ταξιδεύουν, επισκέπτονται χώρους και ονειρεύονται.

Κάποιες φορές το παραμύθι μοιάζει με θεατρικό έργο. Το παιδί, έστω και για λίγο, γίνεται ο άρχοντας της ανάγνωσης. Σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί σε ένα έργο που έχει γράψει κάποιος άλλος για το μεγάλο θέατρο της ζωής. Προσαρμόζει το κοστούμι στα δικά του μέτρα. Δεν ταυτίζεται με κανέναν αλλά αναπλάθει τις εικόνες με το δικό του υλικό, τις δικές του εμπειρίες και τις δικές του προσδοκίες. Έτσι το παιδί οδηγείται σε ένα ανεξερεύνητο κομμάτι του εαυτού του που το  μεταφέρει σε κόσμους που δεν θα μπορούσε ίσως ποτέ να επισκεφθεί.

Είναι σαν ένα μωσαϊκό ποικίλων χρωματισμών όπου η κάθε ψηφίδα, δίνει μια ιδιαίτερη πινελιά στο τελικό αποτέλεσμα. Έτσι συλλαμβάνει τις καρδιές και το μυαλό του αναγνώστη μικρού και μεγάλου που νιώθει τη ζωή του πλήρη και γεμάτη νόημα. Γιατί το παραμύθι αυτό αντανακλά τα πιο κρυφά του όνειρα. Αποκαλύπτει τη ζωή που θα ήθελε να έχει. Νιώθει πράγματα που δεν ένιωσε ποτέ. Νιώθει την αγάπη να τον πλημμυρίζει.

Τα παραμύθια αποτελούν μια σπουδαία συλλογή λαογραφικής ύλης που ρίχνει φως σε μια άλλη πτυχή του λαϊκού πολιτισμού και της παράδοσης λόγω του διδακτικού τους χαρακτήρα.

Επιμέλεια: Παλακίδου Χριστίνα- Φιλόλογος