Έθιμα της Κυπαρισσίας. Η γιορτή του Αϊ Γιάννη του Κλήδονα στις 24 Ιουνίου (ή Ριγανά, ή Ριζικάρη) συνοδεύεται από το παραδοσιακό έθιμο με το πέρασμα πάνω από τις φωτιές. Για προσάναμμα της φωτιάς χρησιμοποιούν τα στεφάνια της Πρωτομαγιάς. Πάνω από αυτές περνούν όλοι και οι παντρεμένες κρατούν μια πέτρα πάνω από το κεφάλι τους, σύμφωνα με το έθιμο, για καλοτυχία και υγεία. Οι ανύπαντρες κοπέλες μαζεύονται και μια από αυτές πηγαίνει στην κοντινότερη βρύση με μια στάμνα για να φέρει νερό χωρίς να μιλήσει κατά τη διαδρομή από και προς το σπίτι, εξού και η ονομασία του εθίμου.

Έπειτα, αδειάζουν το νερό σε πήλινο δοχείο. Η κάθε κοπέλα ρίχνει από ένα αντικείμενο «ριζικό» ή «σημάδι», όπως δαχτυλίδι, σκουλαρίκι, κουμπί, δαχτυλήθρα κτλ. Το δοχείο το καλύπτουν με ένα πανί και το τοποθετούν σε κάποιο σημείο μέσα στο σπίτι ή στον φούρνο. Τέλος το κλειδώνουν με κλειδαριά. Συνήθως, μπαίνει και στην ταράτσα για να εκτεθεί στα άστρα. Στις 24 Ιουνίου, ανοίγει ο «Κλήδονας» από εκείνον που τον κλείδωσε. Τα αντικείμενα βγαίνουν με τυχαία σειρά και στο κάθε ένα απαγγέλλεται ένα αυτοσχέδιο δίστιχο-προφητεία για την κάτοχο του σημαδιού. Όταν οι κοπέλες επιστρέφουν στα σπίτια τους, προσέχουν ποιο όνομα ή λέξη θα ακούσουν πρώτα-πρώτα στον δρόμο και το συσχετίζουν με την ανοικτή τύχη τους εκείνη τη βραδιά. Τέλος, τη βραδιά εκείνη, στον ύπνο τους μαθαίνουν και την ταυτότητα εκείνου με τον οποίο θα παντρευτούν.

Η κουλούρα της νύφης

Το έθιμο σχετίζεται με τον γάμο. Την Τετάρτη, πριν το γάμο, η μητέρα του γαμπρού, προτού βασιλέψει ο ήλιος, φτιάχνει το προζύμι και καλεί τις συγγένισσες και τις γειτόνισσές της να έρθουν. Την άλλη ημέρα το πρωί για να φτιάξουν την κουλούρα της νύφης. Οι γυναίκες που θα έρθουν κάνουν την κουλούρα ένα βρώσιμο έργο τέχνης. Όλα όσα απεικονίζονται στην «κουλούρα» έχουν τη σημασία τους. Τα πουλιά συμβολίζουν τα παιδιά που θα γεννηθούν στη νέα οικογένεια.

Τα σταφύλια την παραγωγικότητα, τα φρούτα την ευημερία και τα λουλούδια τον ανθόσπαρτο βίο των νεονύμφων. Η κουλούρα μπαίνει στο φούρνο και την Κυριακή του γάμου την τοποθετούν σε στολισμένο με λουλούδια καλάθι, όπου βάζουν κουφέτα και ρύζι. Την αναθέτουν σε κάποιον ανύπαντρο νέο, στενό συγγενή του γαμπρού, που να ζουν και οι δύο γονείς του. Ο οποίος πρέπει να προσφέρει την κουλούρα στη νύφη, όταν το συμπεθεριό πάει στο σπίτι της για να την πάρει. Την ημέρα του γάμου, αφού οι συγγενείς της νύφης υποδεχτούν τους συμπεθέρους στο σπίτι της με γλυκά, ποτά και μεζέδες, ο νεαρός με το στολισμένο καλάθι καλεί τη νύφη να κόψουν την κουλούρα. Το κόψιμο γίνεται με τα χέρια και ο κάθε ένας προσπαθεί να πάρει το μεγαλύτερο κομμάτι. Έπειτα κόβουν τα κομμάτια τους σε μικρότερα και το μοιράζει ο κάθε ένας σε όλους τους συγγενείς του.

Σαϊτοπόλεμος

Αναβιώνει κάθε βράδυ της Κυριακής του Πάσχα. Ακόμα οι ομάδες των σαϊτολόγων, τα μπουλούκια, όπως λέγονται συγκεντρώνονται. Και με χάρτινες σαΐτες γεμάτες μπαρούτι, κατασκευασμένες από τους ίδιους, φορούν παραδοσιακές στολές και αναβιώνουν το έθιμο. Η παράδοση λέει: ότι οι σαΐτες χρησιμοποιήθηκαν από τους Μεσσήνιους, για να αντιμετωπίσουν το ιππικό των Τούρκων, στην περίοδο της Επανάστασης. Ακόμα και σήμερα. Το γεγονός προσελκύει το ενδιαφέρον του κόσμου της πόλης που σπεύδει να παρακολουθήσει το θέαμα.

Αυτά είναι ένα μέρος από τα έθιμα της Κυπαρισσίας..

Πηγή: Αλεξία Φέσσα

Επιμέλεια δημοσίευσης: Η ομάδα του syllogoi.com